Alışveriş Bağımlılığı Nedir?

Bireyin ihtiyacı dışında, kontrolsüzce, aşırı bir şekilde alışveriş ile meşgul olmasıdır. Alışveriş hastalığının adı “oniomani”dir ve bu isim 1900’ler de tanımlanmıştır. Alışverişe bağımlı kişiler aşırı para harcayarak kendilerini mutlu hissetmektedirler.

Nedenleri:

-Günümüz tüketim kültürü, insanları medya aracılığı ile daha fazla almaya ve tüketmeye zorluyor olması,

-Alışveriş sırasında rakamların indirilmesi, alınan ürün ile ilgili yapılan sloganların dikkat çekici olması,

-Ürün için yapılan sezon sonu indirimleri,

-Bireyin kullanmış olduğu kredi kartlarına yapılan taksitler,

-Satılacak ürünlere yapılan kampanyalar,

-İhtiyaç ve kazanç arasında ki dengenin bozulması,

-Bireyin doyumsuzluk, mutsuzluk, sosyal veya ikili ilişkilerde yaşadığı problemler,

-Depresyon, kaygı, sinir bozukluğu ve bastırılmış duygular yer almaktadır.

Alışveriş hastalığı ortalama 17-30 arasında başlamaktadır. Benlik değerleri düşük olan kişilerde alışveriş bağımlılığı daha fazladır. Yapılan araştırmalara göre alınan ürünler daha çok giyim ve mücevherlerdir. Bunlar kişinin dış dünya tarafından daha çok dikkat çekmesini sağlayan objelerdir. Kadınlar daha çok giysi, mücevher, ayakkabı, kozmetik ürünleri alırken, erkekler ise cep telefonu, bilgisayar, elektronik ürünler veya otomobil almaktadırlar.

Bireylerin davranışları incelendiğinde tüketici davranışlarının bilinçsizce yapıldığı tespit edilmiştir. Özellikle ürünlerin sınırlı sayıda bulunması bireyin “kıtlık” korkusunu ortaya çıkarmakta ve o ürünü almasına sebep olmaktadır. Bu durum rekabet duygusunun ortaya çıkmasına sebep olmaktadır. Bireyin almak istediği ürünü görmesi, ona dokunması beyinde ki dopamin kimyasalını ortaya çıkarmaktadır. Bu da bireyin beyninin uyuşmasını ve alma iznini ortaya çıkarmaktadır.